Op vrijdag 14 november 2025 vond het Stadmakerscongres Rotterdam weer plaats! Er was tijdens dit hele overvolle, bruisende congres opvallend veel aandacht voor coöperatieven. In een ter plekke uitgezonden talkshow kwam de Amsterdamse wooncoöperatie De Warren op bezoek; in een ochtendatelier werd de link gelegd tussen coöperaties op het vlak van wonen, energie, zorg en voedsel; en in de entreehal stond Cooplink schouder aan schouder met RoCoCo (Rotterdamse Coalitie voor woonCoöperaties) en Crowdbuilding bij een stand over de wooncoöperatie.

Vier tafels over de wooncoöperatie

Bovendien waren coöperaties het thema bij maar liefst vier gesprekstafels, in twee van de middagateliers. Zo was er een tafel die onderzocht of je bewust een wooncoöperatie zou kunnen inzetten in een wijk die dat nodig heeft. Aan een andere tafel gingen wooncoöperaties in gesprek met projectontwikkelaars—en ja, eigenaarschap van een wooncoöperatie in de ontwerpfase wringt met het verdienmodel van een ontwikkelaar.

De Rabobank hoste een derde tafel, waarin een grondexploitatie vanuit het standpunt van een wooncoöperatie werd geanalyseerd. En tenslotte was er een tafel in de sessie ‘Wonen, wonen, wonen!’, geleid door o.a. onze bestuursadviseur Claudia Laumans, waar werd gepraat over de manier waarop de gemeente Rotterdam bij kavelverkoop wooncoöperaties zou kunnen selecteren, wat verwerkt zal worden tot een advies aan de gemeente.

Betaalbaarheid en gemeenschap combineren

Onze directeur Mustapha gaf bovendien acte de presence tijdens een panelgesprek over ‘Wonen nu en in de toekomst’. Hij vatte zijn visie daarop als volgt samen: ‘Het start met de gemeenschap. Ongeacht wat het probleem is, de gemeenschap is de oplossing. We moeten geen woningen bouwen, maar gemeenschappen. De toekomst van de stad wordt namelijk niet gebouwd voor gemeenschappen, maar door hen.”

Hij ziet daarin een grote rol weggelegd voor de wooncoöperatie. “We leven in de grootste betaalbaarheidscrisis sinds de Tweede Wereldoorlog. De wooncoöperatie is de enige vorm van collectief wonen die betaalbaarheid en gemeenschap combineert.”

Ook een tafel over doorstroming, waar ons bestuurslid Leon Erkelens aanschoof, kwam tot de conclusie dat gemeenschappen cruciaal zijn. Om de doorstroming van ouderen te bevorderen, moeten we misschien af van de gedachte dat ze een woning zoeken en inzien dat ze in feite een gemeenschap zoeken. Die gemeenschap kan ook de buurt zijn waar ze al wonen, als dat een plek wordt waar ze hun oude dag op een fijne manier door kunnen brengen, met veel activiteiten.

Hoe financier je maatschappelijke waarde?

Het voor de wooncoöperatie zeer relevante thema maatschappelijke waarde kwam aan bod aan een tafel die nadacht over de financiering ervan. Een quote van die tafel: “Hoe evident die waarde soms ook is, we krijgen het niet gefinancierd omdat degene die investeert niet zelf de vruchten plukt. Veel partijen kunnen baat hebben bij maatschappelijke waarde, maar hoeveel dan? En kun je hen vragen mee te betalen? Eigenlijk niet.” De conclusie van deze tafel was dan ook dat er toch publiek geld nodig is om de waarde voor allen in de toekomst te realiseren.

Steeds beter ingeburgerd

Met de ruime aandacht voor de wooncoöperatie bevestigde het Stadmakerscongres 2025 de observatie van dagvoorzitter Leonie van der Steen tijdens de WoonCoöperatiedag 2025: de term ‘wooncoöperatie’ begint merkbaar beter ingeburgerd te raken. Anne Ketelaar van RoCoCo, aanwezig in de gezamenlijke stand van Cooplink, Crowdbuilding en RoCoCo, rapporteert hetzelfde: “Je hoeft dit echt minder vaak uit te leggen, vergeleken met vorig jaar.”