Hoe verloopt het ontwerpproces? Welke stappen zet je om je Programma van Eisen te vertalen naar een ontwerp, waarmee je een omgevingsvergunning (voorheen bouwvergunning) kunt aanvragen?

Stap 1 Verkavelingssstudie

De verkavelingsstudie is de eerste stap in het ontwerpproces. Je onderzoekt de globale mogelijkheden van het terrein. Denk bijvoorbeeld aan gebouwen, wegen en paden en groenvoorzieningen. Je wilt de locatie tenslotte optimaal benutten. Wat moet je doen?

• Bepaal je wensen en doelen: aantal wooneenheden, type woningen, voorzieningen, ruimtegebruik.
• Zorg voor heldere kaders en budgetten.
• Check of de verkaveling voldoet aan het bestemmingsplan en de regelgeving.
• Let op ruimtelijke kwaliteit en leefbaarheid.

Stap 2 Schetsontwerp

Het schetsontwerp is een eerste, ruwe vertaling van het programma van eisen naar een visueel ontwerp. Dit geeft inzicht in de sfeer, positionering van gebouwen, materiaalgebruik en indeling van de ruimtes. Wat moet je doen?

• Geef de architect feedback op het ontwerp en pas aan waar nodig.
• Let op de hoofdlijnen: sluit het ontwerp aan bij je visie en doelen?
• Houd rekening met het budget: voorkom dat het ontwerp te ambitieus wordt.

Stap 3 Voorlopig ontwerp (VO)

Het voorlopig ontwerp is een verdere uitwerking van het schetsontwerp, met meer aandacht voor afmetingen, materialen en technische aspecten. Je maakt voorlopige keuzes voor installaties, constructie en detaillering. Wat moet je doen?

• Geef de architect gedetailleerde feedback op esthetiek, functionaliteit en materiaalkeuze.
• Beoordeel technische haalbaarheid en of het budget realistisch is.
• Controleer of het ontwerp voldoet aan eisen van duurzaamheid, regelgeving en vergunningen.

Stap 4 Definitief ontwerp (DO)

In het definitief ontwerp is het VO verfijnd tot een definitief plan, met alle gedetailleerde tekeningen en keuzes voor materialen en technieken. Dit ontwerp is de basis voor vergunningaanvragen en de uitvoering. Wat moet je doen?

• Geef definitieve goedkeuring op het ontwerp.
• Controleer of alle wijzigingen uit het VO goed zijn doorgevoerd.
• Bespreek de planning en aanbesteding voor de volgende fase (uitvoering).
• Denk aan eventuele aanpassingen in verband met wettelijke of brandveiligheidseisen.

Tips

• Kies een ervaren architect
  Schakel een architect in die ervaring heeft met het ontwerpen voor én met groepen. Een architect die het proces van co-creatie in zijn vingers heeft en weet hoe belangrijk routing en daarmee ontmoeting in een woongemeenschap is.
  
  
• Blijf rekenen tijdens het tekenen
  Net als het ontwerp wordt het inzicht in de kosten steeds gedetailleerder tijdens het ontwerpproces. Maak steeds weer een inschatting van bouwkosten en bijkomende kosten en zet deze af tegen de begroting. Schakel gerust een professional in.
  
  
• Betrek de hele groep
  Let erop dat het proces van tekenen en rekenen door de hele groep wordt gedragen. De groep is altijd ‘in the lead’, ook als het project daardoor wat langer duurt. Als de groep afhaakt, faalt het project.