7-9 juni 2023 vond het tweejaarlijkse Internationale Sociale Huisvesting Festival plaats. Dit driedaagse festival trok meer dan tweeduizend bezoekers en behelsde een groot aantal evenementen. Cooplink was hierbij vertegenwoordigd en heeft enkele bijeenkomsten mee helpen organiseren. Er zijn veel ideeën uitgewisseld en contacten gelegd: te veel om volledig te kunnen verslaan, hieronder een korte samenvatting.
Ada Colau, de progressieve burgemeester van de gaststad Barcelona, opende het festival met een heldere boodschap:
“Woningen worden nu, gelegitimeerd door overheden, beschouwd als beleggingsgoederen. Dit moeten we veranderen om zeker te stellen dat iedereen kan wonen.”
Naast bijdragen van grote en meer traditionele sociale huisvesters was er tijdens het festival ook veel aandacht voor kleinere innovatieve ontwikkelingen en organisatievormen. Het centrale thema luidde dan ook: “Volgroeide en opkomende huisvestingsinstanties”.
Verschillende nieuwe koepelorganisaties voor bewoners gedreven coöperatieve huisvesting namen onder meer deel aan een gezamenlijke presentatie en legden hier de basis voor Pan Europees netwerk. In discussie met de zaal werd onder meer duidelijk dat de opkomende jongere organisaties goed gebruik zouden kunnen maken van de technische expertise en reputatie van de oudere coöperatieve huisvestingsorganisaties, terwijl de laatste veel inspiratie zouden kunnen ontlenen aan de nieuwkomers om meerdere generaties na hun ontstaan de bewonersbetrokkenheid weer nieuw leven in te blazen en de oorspronkelijke coöperatieve waarden en principes hoog te houden.
Ondanks dat wooncoöperaties door de geschiedenis heen uitstekende kredietprestaties hebben laten zien is het in meerdere landen voor bewonersinitiatieven op het gebied van huisvesting nog altijd lastig om aan financiering te komen. Op het festival bleek dan ook dat meerdere organisaties voor doorlopend betaalbare huisvestingsinitiatieven verspreid over Europa bezig zijn met het optuigen van gespecialiseerde financiële intermediairs voor kleinschalige gemeenschap gedreven woningbouwprojecten. Diverse coöperatieve huisvestingsorganisaties hebben inmiddels de krachten gebundeld met enkele ethische financiers en krediet coöperaties om samen meer maatschappelijke impact te kunnen bewerkstelligen.
Op een van de evenementen die tijdens het festival door Cooperative Housing International werd georganiseerd mocht Cooplink uitweiden over de sociale en ecologische meerwaarde van gemeenschap gedreven coöperatieve huisvesting in vergelijk met de meer gebruikelijke vormen van woningbouwproductie en woningbeheer. De speciale erfpachtvoorwaarden en selectiecriteria die gemeente Amsterdam specifiek voor wooncoöperaties heeft opgesteld zijn daarbij aangehaald als een goed voorbeeld van facilitatie en inbedding in gemeentelijk beleid.
Steden die deel uit maken van het Europese Network of Cities for Collaborative Housing vertelden ook over hun ervaringen. De gemeentes Amsterdam en Den Haag zijn hier bij aangesloten. Het afdelingshoofd wonen van gemeente Den Haag gaf in zijn presentatie aan concrete stappen te willen zetten om in het beleid actief de ontwikkeling van collaboratieve en coöperatieve huisvesting te stimuleren. Barcelona vertelde over de lessen die ze de afgelopen jaren geleerd heeft en presenteerde haar plannen voor verregaande samenwerking tussen de gemeente en de coöperatieve huisvestingsinitiatieven in de stad.
Tijdens de lancering van het Europese Community Land Trust Netwerk deed Barcelona verder uit de doeken hoe ze bezig is om de ontspoorde woningmarkt te herstellen met een doordacht gronduitgifte beleid en in nauwe samenwerking met wooncoöperatieven binnen de ESAL overeenkomst.
Tijdens excursies langs wooncoöperaties konden verschillende gerenoveerde en nieuwe panden in coöperatief bezit worden bezichtigd. Voor wie deze wil bekijken zonder daarvoor naar Spanje te reizen is er ook een boek uitgebracht over Cohousing in Barcelona, want zoals ze dat in Catalonië zo mooi zeggen: het coöperativisme begint thuis!
El cooperativisme
– Sostre Cívic
comença a casa!
Rob Visser