Op het congres De wooncoöperatie, die komt er wél! op 28 mei kondigde BZK-minister Ollongren een aantal regelingen aan die de verdere ontwikkeling van wooncoöperaties moeten stimuleren. Zij gaat het experiment met de verkoopregels verlengen en onderzoeken hoe zij initiatieven financieel kan ondersteunen. Ook staat zij achter het idee van een landelijk expertise- of kenniscentrum voor wooncoöperaties, ‘anders moet iedereen het wiel zelf uitvinden’.
In het regeerakkoord maakte deze regering al duidelijk zich te willen inspannen om de realisatie van wooncoöperaties beter mogelijk te gaan maken. Tijdens het tweede landelijke congres dat Platform31 organiseerde samen met de G4 (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht), maakte de minister bekend hoe zij dat wil gaan doen.
Experiment verkoopregels
In juni 2016, op het eerste landelijke congres over de wooncoöperatie, kondigde voormalig BZK-minister Blok aan de verkoopregels voor woningcorporaties te versoepelen zodat er meer mogelijkheden ontstaan voor initiatieven van wooncoöperaties.
Normaliter vallen wooncoöperaties onder het regime voor verkopen aan derden, zoals beleggers en particuliere verhuurders. Maar in het kader van het experiment kunnen bij de verkoop aan een wooncoöperatie de verkoopregels van natuurlijke personen voor eigen bewoning worden toegepast. Blok werkte dit experiment uit in een beleidsregel die geldt tot 1 januari 2019. Ollongren gaat het experiment nu verlengen voor ‘zo lang als nodig is om nog een aantal initiatieven succesvol van de grond te krijgen.’ Met als doel om het daarna ruimer te kunnen toepassen. De financiële ondersteuning voor initiatieven gaat zij uitwerken in een regeling. Nog onduidelijk is wanneer dat zal zijn.
Belang van een aanjaag/expertisecentrum
In hun visie op de toekomst benadrukten zowel Adri Duivesteijn als Maarten van Poelgeest (procesbegeleider actieteams wooncoöperatie) het belang van een expertise- of kenniscentrum voor wooncoöperaties. ‘Om de wooncoöperatie nu massa te geven is het noodzakelijk dat er een aanjaagcentrum komt, een flinke groep mensen die ermee bezig is dat wooncoöperaties gerealiseerd gaan worden’, zei Van Poelgeest. ‘Zorg dat initiatiefnemers in de praktijk beter geholpen worden.’ Van Poelgeest ziet zo’n centrum als de kern van een beweging die uiteindelijk zichzelf moet gaan financieren en ook als belangenbehartiger van wooncoöperaties kan optreden.
Duivesteijn verwees naar Berlijn en Zweden waar wooncoöperatie instituten zijn die allerlei standaardcontracten hebben ontwikkeld op het gebied van onder andere financiering en beheer. Op verzoek van de dagvoorzitter van het congres gaf minister Ollongren aan een landelijk expertise- of kenniscentrum een goed idee te vinden. ‘Anders moet iedereen het wiel zelf uitvinden’, zei zij.
We moeten af van focus op ‘marktconform’
Duivesteijns en Van Poelgeest’ tweede advies aan de rijksoverheid was dat de overname van bezit door wooncoöperaties mogelijk moet worden tegen een sociaal-maatschappelijk tarief. ‘Als wooncoöperaties bezit overnemen moeten we af van het idee dat dat op marktconforme wijze moet. Het Rijk moet woningcorporaties en gemeenten de zegen geven dat het voor een sociaal-maatschappelijke prijs mag’, zei Van Poelgeest. Met de verlenging van het experiment met de verkoopregels komt Ollongren hier deels aan tegemoet.
Feestelijke lancering van de Roggeveenstraat
Tineke Lupi van Platfom31 lanceerde tijdens het congres ook een nieuw (online) magazine over de laatste ontwikkelingen op het gebied van wooncoöperaties dat beschikbaar is via www.platform31.nl/magazinewooncooperatie.
Daarnaast was er nog een feestelijke lancering. De Autoriteit woningcorporaties ‘moet nog wel één stempeltje zetten op één formulier’ maar toch werd de Roggeveenstraat officieel gelanceerd als wooncoöperatie. Initiatiefnemers en bestuursleden Hanno van Mechelen, Jan van der Zwan en André van Soelen en de Haagse wethouder wonen Joris Wijsmuller werden gehuldigd en bedankt voor hun inspirerende voorbeeld. Op hun beurt dankten zij woningcorporatie Haag Wonen en Platform 31.
Hun gouden tips voor andere initiatiefnemers van wooncoöperaties: ‘Blijf er in geloven ook als je de neiging hebt het bijltje erbij neer te gooien. Gebruik je verbeelding’ (Jan). ‘Zie de andere partijen niet als tegenstanders want je hebt uiteindelijk geen tegengestelde belangen; iedereen wil een fijne stad’ (Hanno). ‘Toen Hanno tegen me zei “Dré, we gaan de straat kopen” dacht ik “Wat een lijpkees is dat”. Maar dingen zijn mogelijk. Als je daarin gelooft, ook met je buren, dan krijg je kracht’ (André). ‘Aan woningcorporaties heb ik de tip: wooncoöperaties zijn geen bedreiging maar een verrijking’ (Joris).
Platform31 maakt een verslag van de conferentie op 28 mei. Dat verslag komt in juni beschikbaar.